Τι είναι αυτά τα μικρά άσπρα σκουληκάκια που βγαίνουν από τον πρωκτό(πωπό) του παιδιού μου;

Αν και εντυπωσιακά ή ακόμα και ανατριχιαστικά, μην φοβάστε είναι ακίνδυνα.

Από πού τα κόλλησε;

Ο άνθρωπος είναι ο μοναδικός ξενιστής, δηλαδή ζουν «παρέα» μόνο με ανθρώπους.
Ο άνθρωπος τα «φιλοξενεί» στο γαστρεντερικό του σύστημα.
Τα θηλυκά μπορούν να γεννήσουν περισσότερα από 10,000 αυγά, τα οποία σε αντίθεση με άλλα σκουλήκια που προτιμούν το έντερο, βγαίνουν από το πρωκτό και τα εναποθέτουν στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό και τα γεννητικά όργανα. Αυτό συνήθως συμβαίνει την νύχτα, επειδή η επιβίωση τους ευνοείται από υγρασία και ζέστη, συνθήκες που δημιουργούνται όταν το παιδί έχει ξαπλώσει για να κοιμηθεί.
Η διαδικασία της εναπόθεσης των αυγών προκαλεί φαγούρα. Το παιδί ξύνεται, παίρνει στα χέρια του και κυρίως σφηνώνει κάτω από τα νύχια του τα αυγά τα οποία στην συνέχεια καταλήγουν στο στόμα του ή σε αντικείμενα, χέρια ή και στο στόμα των οικείων του. Η μετάδοση μέσα στην ίδια οικογένεια είναι τόσο εύκολη που θεωρείται δεδομένο ότι ΟΛΟΙ όσοι ζούνε στο ίδιο σπίτι έχουν οξύουρους, όταν έστω ένας έχει αποδειχθεί ότι τους έχει, ακόμα και αν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας δεν έχουν συμπτώματα. Είνα πολύ εύκολο να μολυνθείς μια που όταν κάποιος με μολυσμένα χέρια απλώς σου δώσει ένα κομμάτι ψωμί ή πιάσει το πόμολο ή το μαχαίρι πριν από εσένα σου μεταδίδει την νόσο. Γι αυτό και είναι η πιο συνηθισμένη παρασίτωση στα παιδιά προσχολικής ηλικίας που στην πλειοψηφία τους φέρνουν διαρκώς ότι πιάσουν ή και απλώς τα χέρια τους στο στόμα.
Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως περίπου 30% των παιδιών κάποια στιγμή της ζωής τους νοσούν από οξυουρίαση, πιό συχνά στα θερμά και υγρά κλίματα, παρόλο που οι οξύουροι δεν έχουν ταξικό χαρακτήρα μια που εμφανίζονται με την ίδια συχνότητα σε όλα τα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα της κοινωνίας.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα;

Ο κανόνας θέλει την οξυουρίαση να είναι ασυμπτωματική. Δηλαδή, συνήθως δεν αντιλαμβανόμαστε τους μουσαφίρηδες που κουβαλάμε στο έντερό μας.
Όταν όμως γίνεται αισθητή η παρουσία τους συνήθως έχουμε:

1. φαγούρα στον πωπό(περιπρωκτικό κνησμό): είναι το πιο συχνό σύμπτωμα και πρόκειται για τη φαγούρα που δημιουργούν τα ενήλικα θηλυκά σκουληκάκια καθώς αφήνουν τα αυγά τους στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό. Συνήθως, συμβαίνει την νύχτα και μπορεί να προκαλέσει ανησυχία, αϋπνία καθώς και τοπικά μικροβιακές μολύνσεις όταν ο τραυματισμός από το ξύσιμο είναι έντονος.
2. συμπτώματα από το γαστρεντερικό: σπανιότερα όταν το φορτίο των οξύουρων είναι μεγάλο μπορεί να προκληθεί πόνος στην κοιλιά(συχνά μετά από λήψη γάλατος), ναυτία και εμετός.
3. σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά στα κοριτσάκια, ο ερεθισμός είναι έντονος στα γεννητικά όργανα και μπορεί να προκληθεί αιδοιοκολπίτιδα ή και ουρολοίμωξη. Δεν είναι λίγες οι φορές που λόγω ερεθισμού του ρινικού βλεννογόνου τα παιδιά "πειράζουν" συχνά την μύτη τους

Πως μπορώ να ξέρω εάν έχουμε σκουληκάκια;

Ο πιο εύκολος και απλός τρόπος είναι να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τα θηλυκά όταν ξεκινάνε το ταξίδι τους για να αφήσουν τα αυγά τους. Βάζουμε το παιδί για ύπνο το βράδυ και μερικές ώρες αργότερα πηγαίνουμε και εξετάζουμε με έναν φακό το πωπό του στην περιοχή γύρω από τον πρωκτικό δακτύλιο. Τα σκουληκάκια είναι μικρούλια άσπρα 8 με 13 χιλιοστά, σαν μικρές κλωστούλες που κινούνται.

Εάν οι νυχτερινές περιπολίες δεν αποδώσουν, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πιο επιστημονικό τρόπο. Χρειαζόμαστε σελοτέιπ και ένα γλωσσοπίεστρο(το ξυλάκι που χρησιμοποιούμε οι παιδίατροι για να εξετάσουμε το στόμα) ή το χερούλι από ένα κουταλάκι. Κόβουμε ένα κομμάτι σελοτέιπ και το κολλάμε στις άκρες αφήνοντας έξω την πλευρά με την κόλλα, όπως κάναμε παλιά για να κολλήσουμε τις αφίσες στα εφηβικά μας δωμάτια. Το κολλάμε στην συνέχεια γύρω-γύρω από το γλωσσοπίεστρο ή το κουταλάκι, ανοίγουμε τους γλουτούς του παιδιού και τοποθετούμε το σελοτέιπ στην περιοχή του πρωκτικού δακτυλίου πριν αφήσουμε και πάλι τους γλουτούς του παιδιού να το σκεπάσουν. Ανοίγοντας και πάλι τους γλουτούς παίρνουμε το γλωσσοπίεστρο ή κουταλάκι με το σελοτέιπ και το πηγαίνουμε το συντομότερο στον μικροβιολόγο, ο οποίος μπορεί να δει στο μικροσκόπιο τα αυγά των οξύουρων και να θέσει την διάγνωση.

Όπως φαντάζεστε μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας έχουμε τις πρωινές ώρες, αφού έχουμε δώσει τηνευκαιρία στα θηλυκά να βγουν και να αφήσουν τα αυγά τους.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η πιο συχνή αλλά και αποτελεσματική αγωγή είναι η μεβενδαζόλη(mebendazole) που κυκλοφορεί στην χώρα μας ως Vermox. Πάντοτε μετά από συνεννόηση και οδηγίες από τον γιατρό, παίρνουν ΟΛΟΙ στην οικογένεια μια δόση των 100mg εφάπαξ και ακόμη μια σε 15μέρες. Η πρώτη δόση θα εξολοθρεύσει τα ζωντανά σκουλήκια και η δεύτερη όσα γεννηθούν από τα αυγά τα οποία πιθανώς επιβίωσαν και αναπτύχθηκαν. Και τις δύο φορές είναι καλό να αλλαχθούν και να πλυθούν τα εσώρουχα, τα κλινοσκεπάσματα και οι πιτζάμες, καθώς και να κόψουμε τα νύχια.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό όλα τα μέλη της οικογένειας να φροντίζουν την υγιεινή τους πλένοντας συχνά τα χέρια, να κόβουν συχνά τα νύχια των παιδιών, να αλλάζονται συχνά τα κλινοσκεπάσματα, τα εσώρουχα και οι πιζάμες, ενώ το πρωινό μπάνιο ή έστω ο πρωϊνός καθαρισμός της περιπρωκτικής περιοχής των παιδιών προστατεύει σημαντικά.

ΠΡΟΣΟΧΗ!! Ποτέ μην παίρνετε φάρμακα χωρίς να έχει προηγηθεί συνεννόηση με τον γιατρό σας. Κάτι ασφαλές για τους περισσότερους μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο για κάποιους άλλους.